σημειώσεις απ' την παράλληλη ζωή, αρ 13

 

Και να πώς έχουν τα πράγματα:

Μέσα στις ημέρες του Πάσχα, όταν όλοι μέναμε στα σπίτια μας αποκλεισμένοι με διαταγή της κυβέρνησης και τη σύμφωνη γνώμη, ή την εντολή, του παγκόσμιου διευθυντηρίου, μου τηλεφώνησε χωρίς καμιά προηγούμενη προειδοποίηση, μια πολύ πλούσια γυναίκα – από κείνους τους πλούσιους που όσο περνάει ο καιρός και σφίγγουν τα δύσκολα για τον κόσμο, γίνονται πλουσιότεροι – και μου ζήτησε να συνεργαστούμε (εντάξει όχι η ίδια προσωπικά, αλλά ένας υπάλληλος, εκπρόσωπός της). Δεν μου ήταν άγνωστη η περίπτωσή της Αθηνάς Χ., ούτε παραξενεύτηκα που ενδιαφέρθηκε για μένα. Για να είμαι ειλικρινής την περίμενα αυτή την πρόσκληση. Απ’ όλους τους διεκδικητές του πύργου η Αθηνά Χ. είχε δείξει, από όσο ήξερα, τη δυνατότερη επιθυμία, αφού είχε σύρει τον καθηγητή και τη γυναίκα του στα δικαστήρια, γεγονός που τους είχε επηρεάσει πολύ σοβαρά και τους δυο. Η Μαρία είχε εγκαταλείψει το νησί και την οικογένεια και είχε ακολουθήσει τον ταξιδιώτη, ενώ ο καθηγητής πεισμωμένος και αμετακίνητος βυθίστηκε στο δικό του πάθος.

Σ΄ αυτή την κατάσταση άλλωστε, σε προχωρημένη πια ηλικία τον είχα κι εγώ συναντήσει και είχαν για λίγο συμπορευτεί οι ζωές μας.

Τότε λοιπόν, λίγους μήνες νωρίτερα, κλεισμένη στο σπίτι, αποκλεισμένη από φίλους και γνωστούς, με μόνη επαφή τον εαυτό μου, άκουσα χωρίς να μιλάω την πρόταση – ένας άντρας ήταν στην άκρη της γραμμής, τρόπος του λέγειν γραμμής, η επικοινωνία γινόταν ασύρματα πια – και όταν τελείωσαν όλες οι φράσεις (προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις, βαλμένες στη σειρά όπως υποδεικνύουν οι επιστήμες του ανθρώπου), ζήτησα χρόνο για να σκεφτώ. Κι εκεί σε κείνη τη συγκυρία κατέφυγα στις σημειώσεις για τις οποίες έκανα λόγο παραπάνω. Δώδεκα επεισόδια σημείωσα πέντε χιλιάδες λέξεις περίπου χρειάστηκαν.

Όσο έγραφα στο μεταξύ, ξεσκαρτάροντας, όπως νόμιζα για τον εαυτό μου, δυο ακόμη κρούσεις μου έγιναν για τον πύργο. Η μια με πλάγιο τρόπο φιλική κουβέντα, επίκληση στο φύλο μου και στις ανάγκες του, πρόταση για καφέ, ποτό και συζήτηση για ό,τι με ενδιαφέρει. Η άλλη απευθείας εξαγορά. Ωμή και ξεκάθαρη. Πόσα θέλεις για να παραδώσεις τα κλειδιά.

Εκεί, σ’ αυτή την επαφή με το μέγεθος του προβλήματος, ξαφνικά τα χρειάστηκα. Σταμάτησα να γράφω αποσπασματικά εικόνες, λέξεις και σκέψεις εκ του ασφαλούς. Έκλεισα την κάνουλα ή ό,τι άλλο υπάρχει εκεί που ρέουν οι λέξεις προς τους άλλους με τάπα χοντρή. Τι νόημα είχαν όλα όσα έγραφα, όσα έλεγα στον εαυτό μου, όσα θεμέλια προσπαθούσα να ανοίξω στον ουρανό. Τι όφελος, τι αντίκρισμα. Το αλισβερίσι ήτανε στη διάσταση της γης και τώρα δοκίμαζε τις αντοχές του. Εγώ βρισκόμουν στη δίνη. Σ’ αυτό το κέντρο όπου οι ανακατωμένοι αέρηδες παίζουνε τη δύναμή τους. Κι αν ήθελα να φαντάζομαι ότι μια πέτρα απλώς έπεσε στη λίμνη και κοιτάω τους κύκλους του νερού δική μου ανοησία. Ο καθηγητής – αυτός που είχε δώσει τις δικές του μάχες, είχε κάνει τις δικές του επιλογές και ακόμη ξαπλωμένος στο κρεβάτι του υπερασπιζόταν αυτό που του είχε κληρωθεί – δεν υπήρχε πια. Ο κληρονόμος του Λευτέρης ή Ελευθερία δεν ενδιαφερόταν για τον πύργο, τα κειμήλια, τις μνήμες και ό,τι θεωρούσε ότι τον στοίχειωνε. Λαχταρούσε και βιαζόταν να ξεμπερδεύει με όλους και με όλα, για να πετάξει Λευτέρης ή Ελευθερία σε καινούριες χίμαιρες (όπως γίνεται με τους ανθρώπους) να περπατήσει τις ατραπούς και τα σοκάκια, που τον /την γοητεύουν, να τα βάλει με τις σειρήνες της εποχής του (όπως συμβαίνει πάντα με τους ανθρώπους όσο είναι νέοι, ή όσο εξακολουθεί η ψυχή τους να είναι ακόμη νέα και ανικανοποίητη).

Να λοιπόν, που τώρα δεν πρόκειται πια για λογοτεχνία ή κάποια διαδικασία αποφόρτισης. Είναι μου φαίνεται το σημείο, η καμπή όπου θα δοκιμαστούν τα κρατήματά μας. Και χρησιμοποιώ πληθυντικό γιατί πίσω από τις λέξεις, νομίζω ακούτε θεμέλια να τρίζουν και δεν είναι ο πύργος το διακύβευμα, ένας φανταστικός πύργος κάπου σε ένα νησί του Αιγαίου – ποιος νοιάζεται για φανταστικούς πύργους στην εποχή μας – αλλά ο κάθε πύργος, δηλαδή το ταπεινό δεντράκι που χρειάζεται νερό και κλάδεμα, το σπίτι του παππού και της γιαγιάς που ερημώνεται και πέφτουν οι σοφάδες, τα μεγάλα κτήματα που δεν αποδίδουν κέρδη και συμφέρει καλύτερα να μείνουν χέρσα – όμως με ποιο δικαίωμα θα στερήσεις εσύ φίλε μου μια χεσιά έστω τόπο από τον άπορο, από αυτόν που δεν έχει μέρος να ξαπλώσει και νερό να ξεδιψάσει; - ή έστω να πουληθούν και να γίνουν βίλες ή μόνο τροφή για τις γκαμούζες που λέει ο ποιητής.

Κι αν δεν γράφω τώρα γι’ αυτά τα ταπεινά – μου καίνε την ψυχή και μου ροκανίζουν την ενέργεια να ζήσω φίλοι μου – αλλά για τον πύργο, που έχει αίγλη, είναι μνημείο πολιτισμού, κρύβει θησαυρούς και μυστικά, γοητεύει και ελκύει εταιρίες και ολιγάρχες, είναι γιατί έτσι μου φαίνεται παίρνουν καλύτερα σχήμα οι αγωνίες μας. Ένας μεσογειακός πύργος που ζωγραφίζω άτεχνα και με κόπο χωρίς – προς θεού – να τον συσχετίζω στο ελάχιστο με τον μυθικό Πύργο του Τσέχου εκείνου του διάσημου, που στην πατρίδα του συρρέουν εκλεκτοί επισκέπτες και στέκονται μπροστά από τις λέξεις στον τοίχο, ή κατεβαίνουν στο φωτισμένο υπόγειο για να χαθούν ανάμεσα σε ντουλαπάκια και ανοιγμένα συρτάρια. Ο δικός μου ο πύργος, εκεί στην άλλη την παράλληλη ζωή που έζησα πριν καιρό, έχει τα κεραμίδια του εκτεθειμένα στον καταγάλανο ουρανό, ο αέρας μυρίζει γιασεμιά και βασιλικούς κι ακόμη και το χειμώνα που η αρμύρα της θάλασσας στάζει στα ρουθούνια της στεριάς, ακόμη και τότε ο ορίζοντας είναι ανοιχτός, ούτε βουνά ούτε ψηλά δέντρα ούτε κρύο αβάσταχτο και μουντάδα. Κι αν εκείνο το πρώτο απόγευμα που ο Γ. Σ. ανέβαινε στον κακοτράχαλο ανήφορο, ο ήλιος φαινότανε λίγος και ο αέρας σφύριζε μπουκωμένος σκόνη, όμως συνέβη μόνο σαν έναυσμα της αφήγησής μου γιατί έτσι πράγματι πήγαινε στο αδράχτι η κλωστή η κόκκινη η δεμένη στη ρόδα που γυρίζει και κυλάει χωρίς σταματημό. Τι θα ήταν οι ζωές μας αν δεν λέγαμε ιστορίες και παραμύθια ούτε να το σκεφτώ. Έτσι λοιπόν ο μουντός ουρανός και το αρχικό σκηνικό, την κλωτσιά έδωσε μόνο, το φόντο από όπου ξεκίνησα την αποσπασματική και κομματιαστή μου αφήγηση σε σας όταν παρουσιάστηκε η ανάγκη.

Σημειώσεις από την Παράλληλη ζωή 13.

Φωτ. Παναγιώτης Τέτσης, Αδρηττός, 1960 (στο:https://paletaart.wordpress.com)