"μια μικρή εισαγωγή στο κίνημα metoo με αφορμή το ντοκιμαντέρ TACK"
ΠΡΟΛΟΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ TACΚ, της Βάνιας Τέρνερ
Η Βάνια Τέρνερ είναι ντοκιμαντερίστρια και κινηματογραφίστρια. Tα τελευταία χρόνια, η δουλειά της εξερευνά τις θεματικές του τραύματος, της απώλειας, της βίας και της επιβίωσης. Πριν αποφασίσει να ασχοληθεί με το ντοκιμαντέρ παρατήρησης, ως video journalist είχε καλύψει ανθρωπιστικές κρίσεις στην Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την υποσαχάρια Αφρική. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και Πολιτική Θεωρία. Το ντοκιμαντέρ μικρού μήκους "Girlhood", που συν-σκηνοθέτησε, έλαβε αρκετές διακρίσεις και προβλήθηκε σε κάποια από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ για παιδιά και νέους.
Η ταινία "TACK" είναι το πρώτο της μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ και αφορά στο ΜΕ ΤΟΟ, έτσι όπως εκφράστηκε στην Ελλάδα κυρίως από τη Σοφία Μπεκατώρου.
ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΜΕ ΤΟΟ ξεκίνησε από την Αμερική και η ιστορία έχει ως εξής περίπου:
Το 2006, σε ένα καμπ στην Αμερική, η Heaven, υπερκινητική και γεμάτη θυμό μαθήτρια, επέμενε να εμπιστευτεί μια εμπειρία της στη δασκάλα της Ταράνα Μπερκ Η δασκάλα την απέφυγε αρχικά, μετά όμως δέχθηκε κι εκείνη άρχισε να μιλάει για την κακοποίηση που είχε υποστεί από τον εραστή της μητέρας της. Και τότε η δραστήρια ακτιβίστρια Ταράνα Μπερκ, μεγαλωμένη στο σκληρό Μπρονξ, με σπουδές στο Πανεπιστήμιο για τους μαύρους φοιτητές, στα πέντε πρώτα λεπτά διέκοψε τη Χέβεν και την παρέπεμψε σε άλλη υπεύθυνη. Δεν μπορούσε να ακούσει την ιστορία της γιατί ξαναζούσε το δικό της τραύμα. Όπως αφηγείται αργότερα η ίδια, ήθελε να φωνάξει σ΄αυτό το κορίτσι “metoo”, αλλά δεν τόλμησε, να το πει. Και τη στοίχειωνε αυτή της η δειλία.
Κάπως έτσι, η αφροαμερικανίδα ακτιβίστρια Ταράνα Μπέρκ αντιλήφθηκε την παντελή έλλειψη οργανωμένης υποστήριξης των κακοποιημένων γυναικών. Κάπως έτσι ίδρυσε την πλατφόρμα στο Myspace που την ονόμασε ΜΕ ΤΟΟ, και κάπως έτσι ξεκίνησε το κίνημα. Η Ταράνα καλούσε τις κακοποιημένες γυναίκες να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. Η θεωρία της ήταν ότι δεν πρέπει να κρύβουμε το τραύμα αλλά να το μοιραζόμαστε. Και πως η θεραπεία του τραύματος είναι ένα ταξίδι.
Το “Me Too” γνώρισε ευρεία αποδοχή στην Αμερική όμως η διάδοσή του περιορίστηκε στον κύκλο των επιζώντων και των κακοποιημένων γυναικών. Μετατράπηκε σε παγκόσμιο κίνημα μία δεκαετία αργότερα, όταν το 2017, η ηθοποιός Alyssa Milano κατήγγειλε δημόσια για σεξουαλική παρενόχληση τον παραγωγό του Χόλλυγουντ Χάρβι Γουάνστιν. Επίσης κάλεσε όσες άλλες γυναίκες είχαν κακοποιηθεί να γράψουν στο τουίτερ ΜΕ ΤΟΟ. «Εάν όλες οι γυναίκες που έχουν παρενοχληθεί ή κακοποιηθεί σεξουαλικά έγραφαν το "#me too" ως κατάσταση, θα μπορούσαμε να δώσουμε στους ανθρώπους μια αίσθηση του μεγέθους του προβλήματος», έγραφε.
Πλήθος διασημότητες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, όπως ίσως θα θυμάστε. Το κίνημα γιγαντώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα το ΜΕ ΤΟΟ ξεκίνησε από την Σοφία Μπεκατώρου. Στις 25 Νοεμβρίου 2020 με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών», η ολυμπιονίκης ιστιοπλόος ανέφερε ακροθιγώς το γεγονός της σεξουαλικής κακοποίησής της. Λίγες μέρες αργότερα, μίλησε με λεπτομέρειες σε συνέντευξή της στο περιοδικό Marie Claire, ενώ στις 14 Ιανουαρίου 2021, σε διαδικτυακή συζήτηση στο πρόγραμμα «Start to Talk/Σπάσε τη Σιωπή - Μίλησε, Μην Ανέχεσαι», περιέγραψε αναλυτικά τη σεξουαλική επίθεση που είχε δεχτεί από μεγαλο- παράγοντα της Ελληνικής Ομοσπονδίας, πριν 23 χρόνια.
Η υπόθεση της Μπεκατώρου μπήκε στο αρχείο λόγω παραγραφής του αδικήματος, αλλά ο δρόμος είχε ανοίξει. Πλήθος καταγγελίες άρχισαν να βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ενώ με τη μεσολάβηση της ίδιας, μια άλλη περίπτωση κακοποίησης προκάλεσε την παρέμβαση του εισαγγελέα και η πρώτη δίκη για βιασμό ήταν γεγονός.
Την περιπέτεια αυτής της δίκης καταγράφει το ντοκιμαντέρ της Βάνια Τέρνερ. Ο φακός παρακολουθεί την ιστιοπλόο Αμαλία Προβελέγγιου από τη στιγμή που αποφασίζει να μοιραστεί την εμπειρία του βιασμού της με την Σοφία Μπεκατώρου μέχρι να ολοκληρωθεί η δίκη του βιαστή της και να βγει το αποτέλεσμα.
Σε κάποιο σημείο της ταινίας θα ακούσουμε να αναφέρεται η ελληνική πλατφόρμα ΜΕ ΤΟΟ, που δημιούργησαν η Σοφία Μπεκατώρου με την Κική Πετρουλάκη από το Ευρωπαϊκή Δίκτυο κατά της βίας. Για να μπει κανείς σ’ αυτήν πληκτρολογεί MeNow_MeToo. Εκεί, εκτός από πλήθος οδηγίες, δραστηριότητες, νομικές συμβουλές και άλλες χρήσιμες πληροφορίες, μπορεί όποιο άτομο επιθυμεί να καταγγείλει την κακοποίησή του σοβαρά και ανώνυμα. Σήμερα η λίστα των καταγγελιών βρισκόταν στο νούμερο 278. γυναίκα 19, γυναίκα 8, γυναίκα 5, γυναίκα 23, γυναίκα 36, γυναίκα...γυναίκα... Κάπου-κάπου και ένα αγόρι. Δράστες ο άντρας της αδερφής μου, ο θείος, ο δάσκαλος, ο προϊστάμενος, ο παππούς... και τα ρήματα φοβόμουν, φοβόμουν, σιχάθηκα, αηδίασα, ντρεπόμουν, ένιωθα ενοχές, δεν με πίστεψαν, δε με υποστήριξε η μάνα μου όταν το είπα.
Δεν θα σας κουράσω περισσότερο. Στο τέλος της προβολής μπορούμε να συζητήσουμε τους προβληματισμους μας με τη σκηνοθέτρια. Το ζωντανό καλούμαστε να το υπερασπίσουμε. Το σάπιο, το νεκρό, το άδικο να το απορρίψουμε.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
Το κείμενο γράφτηκε ως εισαγωγή με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ της Βάνιας Τέρνερ TACΚ στο Κέντρο νεότητος Δήμου Χαλανδρίου (4/3/2025). Η εκδήλωση οργανώθηκε από το δίκτυο συγγραφέων “η Φωνή της” στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την 8 Μάρτη, ΠαγκόσμΙα Ημέρα της Γυναίκας
οι πληροφορίες αντλήθηκαν κυρίως από
l https://metoomvmt.org/explore-healing/
lhttps://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_Me_Too
l https://tvxs.gr/news/kosmos/i-istoria-toy-metoo-apo-ton-goyainstain-stin-ellada
Ελένη Γούλα
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου