Δεν προλαβαίνεις

 

λευκή αττική λήκυθος των κλασικών χρόνων (Εθνική Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας)

Εις μνήμην Δ. Γ.

 

-Δεν προλαβαίνεις, μου είπε ένα μεσημέρι. Δεν προλαβαίνεις.

-Εσύ; Πρόλαβες εσύ;

Από μικρός στη βιοπάλη, σε μια καμπή της ζωής του, άρχισε να διαβάζει. Φιλοσοφία κυρίως. Τι έχασα; Τι έχασα που δεν πήγα στο σχολείο, που δε σπούδασα, έλεγε και ξανάλεγε, όμως κοίταζε και τους σπουδαγμένους συνομήλικους του ή εμάς τους νεότερους με τα πτυχία και κουνούσε το κεφάλι.

- Μας γανώνουν το μυαλό από μωρά, έλεγε. Η τηλεόραση, τα σχολεία, οι δάσκαλοι - ο θεός να τους κάνει - και όλοι ένα γύρω σου λένε πώς να ντυθείς, πώς να σταθείς, τι να σκεφτείς, πώς να το κάμεις το ένα το άλλο. Και αν πας να σηκώσεις κεφάλι, σου ρίχνουν τα ναρκωτικά, τα όπλα, ή αν δεν πιάσουν αυτά, σε σπρώχνουν στο περιθώριο ή στην τρέλα. Τι να κάμεις μετά; πώς να την παλέψεις; Για να επιβιώσεις πρέπει να μπεις στο σύστημά τους. Και η μεγάλη απάτη είναι αυτό που λένε μερικοί ότι θα το πολεμήσουν από μέσα το σύστημα. Πρέπει να είσαι πολύ μάγκας για να το διαφθείρεις από μέσα το σύστημα. Όχι ότι δεν υπάρχουν κι αυτοί. Αλλά οι πιο πολλοί νοιάζονται να φτιάξουν το δικό τους σύστημα και να υποτάξουν τους άλλους σ’ αυτό. Αν είναι αγνοί και ιδεολόγοι, τους καταπίνει το λεβιάθαν.

Πρέπει να έχεις μυαλό και μεγάλα μπαλάκια, έτσι και κηρύξεις τον πόλεμο. Γιατί μπορεί να νομίζεις κιόλας ότι κάτι κάνεις, ενώ τους υπηρετείς από σπόντα και τότε τους είσαι ακόμη πιο πολύτιμο γρανάζι. Τάχα μου, δίνουν ελευθερία κινήσεων και λόγου κλπ. Μέρος βρώμικο στην απάτη του παιχνιδιού κι αυτή η στάση.

Ο Λιαντίνης, ήτανε μάγκας. Αυτός μάλιστα, αλλά τι κατάφερε στο τέλος, εδώ στη μικρή Ψωροκώσταινα; Μια θεατρική πράξη η αυτοκτονία του. Δάσκαλος αλλά μέχρι εκεί...

Μετά, όταν παίρνεις σύνταξη και λες τώρα έχω χρόνο και μπορώ να λέω ό,τι θέλω, δεν σου έχουν πια μείνει δόντια. Μιλάς μεν, αλλά σε μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνουν οι νεότεροι, και σε παίρνουν απλώς για τρελό ή γκρινιάρη. Οι  νέοι θέλουν να τρέξουν, να φανούν, να γίνουν κάτι αλλά και να ζήσουν με τις δικές τους δυνάμεις. Και αλέθονται.

Καταλαβαίνεις γιατί σου λέω πως τώρα πια είναι αργά και δεν προλαβαίνεις;

 

Τον τελευταίο καιρό δεν μιλούσε πολύ γι αυτά. Μας κοιτούσε μόνο με τα γαλάζια του μάτια και χαμογελούσε.

-Δεν ανησυχώ, μου είπε ένα βράδυ που η φωτιά έκαιγε τις ελιές μας. Τη βλέπεις τη φωτιά; έτσι είναι και το καινούριο που έρχεται. Όπως τότε που ξεψυχούσε η ειδωλολατρεία. Οι Χριστιανοί με κασμάδες και βαριές, γκρεμίζανε τους αρχαίους ναούς για να χτίσουνε εκκλησίες. Διαρκεί αυτό το πέρασμα. Εγώ δεν θα ζω να το δω ίσως ούτε κι εσύ. Όμως είμαστε πολύ κοντά πια. Και δεν ανησυχώ. Ξέρω ότι έτσι γίνεται στην ιστορία. Το έχω καταλάβει και συμβιβάστηκα πια. Δεν έχει νόημα να παθιάζομαι. Αφού θα συμβούν τα πράγματα είτε το θέλουμε είτε όχι.

Έφυγε λίγους μήνες αργότερα. Στο σαλόνι του σπιτιού του, έτσι όπως χάζευε βιντεάκια στο You tube.

Κλείνουν έξι μήνες από τότε. Αγαπημένος και πολύτιμος.

 Ελένη Γούλα