Γιώργος Γούλας, Γιατί τα UFO αγαπούν το καλαμπόκι, Απόπειρα, 2021,

 

Ας υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι της ζωής μας. Θέλουμε να αποφασίσουμε για κάτι πολύ σοβαρό. Αν θα δεχτούμε για παράδειγμα μια επαγγελματική πρόταση, αν θα μείνουμε ή θα φύγουμε από τη χώρα, αν θα κάνουνε ένα γάμο, μια σχέση κλπ. Η υπόθεση αυτή εργασίας είναι κοινή στους ανθρώπους, αφού όλοι μας έχουμε βρεθεί ή θα βρεθούμε σε σταυροδρόμια, όπου καλούμαστε να επιλέξουμε δρόμο ζωής και δράσης. Το θέμα απασχολεί και εμπνέει τη Μυθολογία. Θυμόμαστε το μύθο του Ηρακλή, όταν ήταν να επιλέξει την ανηφόρα της Αρετής ή την κατηφόρα της Κακίας. Εμπνέει επίσης την Τέχνη αλλά και τη Φιλοσοφία. Από την Τέχνη αναφέρω μόνο τον Καβάφη και ένα από τα δυνατότερα ποιήματά του τη μεγάλη Άρνηση (Che fece… il gran rifiuto). Από τη Φιλοσοφία θυμίζω τον Σάρτρ, ο οποίος αναλύει την ευθύνη της απόφασης με τρόπο πολύ παραστατικό στον «Εγκαταλειμμένο  Άνθρωπο». Είναι μόνος, υποστηρίζει ο Σάρτρ, εγκαταλειμμένος ο άνθρωπος μπροστά στην απόφασή του κάθε φορά. Ακόμη και η συμβουλή που θα ζητήσει, η επιλογή του ατόμου δηλαδή στο οποίο θα απευθυνθεί, είναι κι αυτό μια πράξη, ασυνείδητης ίσως, αλλά σοβαρής δικής του και μόνο επιλογής. Άλλη συμβουλή θα δώσει ο ιερωμένος, άλλη ο συντηρητικός φίλος, άλλη ο φίλος ο τυχοδιώκτης που ρισκάρει στο κάθε του βήμα, κ.ο.κ.

Στην «Εαυτοκριτική» - ένα διήγημα που μου άρεσε πολύ – ο συγγραφέας Γιώργος Γούλας, για να πραγματευτεί αυτή την ευθύνη της απόφασης, επιλέγει για κριτή τον εαυτό του ήρωα. Επινοεί μια φανταστική ιστορία όπου καλεί έναν σπουδαίο επιστήμονα ειδικό στα μυστικά της κβαντικής Φυσικής, ταξιδεύει στο παρελθόν και στήνει τον ήρωά του απέναντι σε ένα γίγαντα τεράστιο Εαυτό, που τον αγχώνει:

ΒΓΗΚΑ ΣΤΑ φώτα της πόλης, περπατώντας βιαστικά, αναστατωμένος. Αναμφισβήτητα, δεν ταξιδεύει κανείς πενήντα χρόνια στο παρελθόν για κάτι ασήμαντο. Ίσα για να πει σε κάποιον, λίγο πολύ, να ανοίξει τα μάτια του για να ανακαλύψει τη σημασία εκείνων που έχει στα χέρια του… Θα το λάβαινα αυτό σοβαρά υπόψη μου,  όμως όχι σαν οδηγία που έπρεπε να ακολουθήσω, αλλά σαν γερό τράνταγμα, σαν φιλική σφαλιάρα. Είχε δίκιο ο καθηγητής. Αν δεν έπαιρνα μόνος την απόφαση ήμουν άχρηστος. Τελειωμένος. Κι ήταν καιρός να το κάνω. σελ. 41

Για το διήγημα αυτό, παραθέτει ο συγγραφέας μεταξύ άλλων το σχόλιο:

 Εκ των υστέρων (πολύ υστέρων) η εξήγηση που βλέπω είναι ότι από μόνη της η κλασική επιστήμη (στην οποία περιλαμβάνω και την επιστημονικά αποδεκτή μορφή της κβαντικής φυσικής) δεν επαρκεί – τόσο για την επεξήγηση των διαλαμβανομένων σε αυτό το διήγημα, όσο και για την επεξήγηση του κόσμου γύρω μας. Είναι απαραίτητο ένα συστατικό ονειρικό, διαισθητικό, ασύμβατο με τον κόσμο των αισθήσεών μας, για να οξύνει την αντίληψή μας, έστω και για μια φευγαλέα στιγμή […]. σελ 41-42

Το βιβλίο του Γιώργου Γούλα, Γιατί τα UFO αγαπούν το καλαμπόκι, Απόπειρα, 2021, περιλαμβάνει 12 διηγήματα. Άλλα είναι μικρά, μιας σελίδας και άλλα μεγάλα, σχεδόν νουβέλες, όπως «το τρωκτικό αναπόφευκτο» (40 σελίδες).

Ο συγγραφέας στο τέλος κάθε διηγήματος, μας ανοίγει μια τρυπούλα με πληροφορίες για το ιστορικό της δημιουργίας τους. Αυτές οι αναφορές παρατίθενται με γενναιοδωρία, έτσι ώστε να φωτίζουν σημεία και να βοηθούν τον αναγνώστη στην πρόσληψη, που δεν είναι πάντα εύκολη.

Πολλά διηγήματα μοιάζουν με μωσαϊκό. Ψηφίδες δουλεμένες έτσι που να δώσουν κάτι ενιαίο. Λαβαίνοντας υπόψη αυτό, αλλά και τις σημειώσεις του συγγραφέα στα σχόλια που συνοδεύουν κάθε ένα από τα διηγήματα, καταλαβαίνουμε ότι το βιβλίο είναι αποτέλεσμα σταδιακής επεξεργασίας για χρόνια.

Ένα τέτοιο διήγημα μωσαϊκό, που ξεχώρισα, είναι το «ζήτημα επικοινωνίας», το οποίο ξεκινάει να γράφεται το 1999. Αντιγράφω από την τελευταία σελίδα, που είναι το ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ:

«ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ   κανένας λόγος να χαλάμε τις καρδιές μας» είπε ο Φίλιππος. «Θυμάμαι ένα τραγουδάκι που λέει: When the world is running down/you make the best of what’s still around»

«Και τι έχει μείνει, Φίλιππε;» είπε ο Αλέξανδρος.

Ο πατέρας του τράβηξε μια γουλιά από το κρασί του και χαμογέλασε, με το απρόσμενο, πράο χαμόγελο που συνήθιζε τελευταία. «Όσα χάσαμε φαίνεται πως έπρεπε να χαθούν. Κι όσα μας έμειναν είναι όλα όσα χρειαζόμαστε από εδώ και μπρος» […]

«[…]Και, ξέρεις, μερικές φορές χρειάζεσαι μια αρρώστια για να γίνεις καλά. Σε διαβεβαιώνω: νιώθω πράγματι πως ό,τι είναι σημαντικό βρίσκεται γύρω μου. Και, παρεμπιπτόντως, ό,τι θέλω να κάνω στον κυβερνοχώρο το πετυχαίνω καλύτερα χωρίς εγκεφαλική σύνδεση». Ρούφηξε άλλη μια γουλιά κρασί. «Απελευθερωμένος νιώθω, Αλέξανδρε, όχι τραυματισμένος. Και έχω ξαναανακαλύψει πόσο απλά, πόσο γελοία απλά είναι τα πράγματα στη ζωή μας – και οι άνθρωποι γύρω μας». σελ. 252-3   

Καλοτάξιδο και καλοδιάβαστο αδερφέ μου.